ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID), Başkan Joe Biden’ın, Gazze’ye “insani yardım ulaştırma” vaadiyle kurulan ve “olumsuz hava koşulları” gerekçe gösterilerek sökülen yüzer limana ilişkin uyarıları göz ardı ettiğini belirtti.
USAID, ABD yönetimi tarafından kurulan geçici limana ilişkin yeni bir rapor yayımladı. Raporda, USAID çalışanlarının geçici limana ilişkin Biden’a, bu projenin “gerçekleştirilmesinin zor olacağına” dair endişelerini dile getirdiği ancak Biden’ın bu endişeleri göz ardı ettiği kaydedildi.
Raporda ayrıca, çalışanların, Müşterek Kıyı Lojistik Mekanizması (JLOTS) olarak bilinen limanın kullanılmasının, “Ajansın, Gazze’ye yardım ulaştırmak için daha etkili ve kanıtlanmış yöntemler olarak görülen kara geçişlerinin açılmasına yönelik savunuculuğunu azaltacağı” yönündeki endişelerini ilettiği belirtildi.
Öte yandan raporda, “Başkan direktifini yayınladıktan sonra Ajansın odak noktası, JLOTS’u mümkün olduğunca etkin şekilde kullanmak oldu.” ifadesine yer verildi.
Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı (WFP) yetkililerinin yüzer iskele kurulmasına ilişkin bazı ön koşullarının bulunduğu aktarılan raporda, bu koşullardan birinin, iskelenin Gazze’nin kuzeyinde kurulması olduğuna işaret edildi. Raporda, ancak Pentagon’un bu koşula rağmen yüzer limanı Gazze Şeridi’ndeki kıyının orta bölgelerine kurduğu ifade edildi.
ELEŞTİRİLERE YOL AÇMIŞTI
Projenin başarısızlığında “dış faktörlerin” payı olduğu savunulan raporda, “ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) ve İsrail’in güvenlik ‘gereksinimlerinin’, Ajansın iskele üzerinden Gazze’ye gıda ve diğer yardımları ulaştırma çabalarının önüne geçtiği” kaydedildi.
Raporda, “Çatışma ortamında faaliyet göstermeye ilişkin sorunlar, deniz koridoru üzerinden bölgeye ne kadar yardım girebileceğini ve Gazze’deki ortak dağıtım merkezlerine güvenli bir şekilde ulaşabileceğini etkileyen hava durumu, güvenlik ve insani erişim zorlukları ile daha da arttı.” ifadeleri kullanıldı.
ABD Başkanı Joe Biden, 7 Mart’ta yaptığı son “Birliğin Durumu” konuşmasında, Gazze halkına insani yardımların ulaştırılması için bölgeye yüzer iskele kurulacağını duyurmuştu. İsrail’in kara sınırından Gazze’ye insani yardım girişlerini engellemesine çözüm olarak planlanan yüzer iskelenin kurulumu iki aydan fazla sürerek 17 Mayıs’ta bitirilmişti. Ancak 25 Mayıs’ta çıkan fırtına sonucu yüzer iskele parçalara ayrılmış, “fiyasko” eleştirileri altında İsrail’de yapılan onarımdan sonra 7 Haziran’da tekrar yerine kurulmuştu.
Pentagon, ilk olarak 320 milyon dolar harcandığı açıklanan Gazze’deki yüzer iskelenin toplam maliyetinin, ikinci kurulum için tamiri dahil yaklaşık 230 milyon dolar olarak yeniden belirlendiğini duyurmuştu.
Bu süre içinde yüzer iskele deniz şartları nedeniyle sık sık kullanılamaz hale gelmiş, yerinden çıkarılarak İsrail’in Aşdod Limanı’nda tutulmuştu.
ABD Başkanı Joe Biden, Washington’da yapılan NATO Zirvesi’nin bitiminde düzenlenen basın toplantısında, Gazze kıyısına kurulan yüzer iskele projesiyle ilgili “Ortaya koyduğum bazı şeylerin başarısız olması nedeniyle hayal kırıklığına uğradım.” demişti.
Pentagon, 17 Temmuz’da İsrail’in kara yolu ile geçişlere izin vermemesi nedeniyle insani yardımları Filistinlilere ulaştırmak amacıyla ABD’nin Gazze sahiline mayıs ortasında kurduğu yüzer iskelenin “görevini tamamladığını” duyurmuştu.